VRF Sistemleri Nedir ?
VRF, Variable Refrigerant Flow (Değişken Soğutucu Akışkan Debisi) kelimelerinin kısaltmalarıdır. Yani sistem içerisinde barındırdığı akışkan debisini değiştirerek ihtiyaç olan kapasiteyi, tam ve net olarak ayarlayabilmektedir.
VRF klimalarda, gelişmiş ısı geri kazanımı, ısıtma, soğutma ve havalandırma işlemlerini aynı anda tek bir sistem ile yapmanıza olanak sağlayarak enerji verimliliğini arttırmakta ve işlem maliyetini azaltmaktadır. Ayrıca VRF teknolojisi, bölgesel iklimlendirme kontrolü sayesinde kullanıcıların konfor şartlarını kendi tercihlerine göre ayarlama imkanı sunmaktadır. VRF klima sistemleri bu özellikleriyle oteller, plazalar, fabrikalar, tiyatrolar, hastaneler, havaalanları ve diğer büyük çaplı binalar için kullanılır.
VRF Sistemleri Çalışma Prensibi
VRF sistemleri, tek bir dış üniteye (veya dış ünite grubuna) tek bir bakır boru hattı ile bağlanan çok sayıda farklı iç ünite modeli ile ısıtma ve/veya soğutma yaparak istenilen iklim koşullarını gelişmiş bireysel veya merkezi kontrol sistemleri ile yüksek verim sağlayan özel klimalardır.
VRF ve VRV Arasındaki Fark Nedir ?
Esasen aynıdır ancak VRV teriminin telif hakkı Daikin’e aittir. örneğin, Daikin tarafından sunulan bir sistem VRV olarak adlandırılabilir, ancak Fujitsu tarafından yapılan benzer bir sistem bir VRF’dir.
VRV = Değişken Soğutucu Akışkan Hacmi,
VRF = Değişken Soğutucu Akışkan Debisi.
VRV (Değişken Soğutucu Akışkan Hacmi) ve VRF (Değişken Soğutucu Akışkan Akışı), günün farklı saatlerinde bir binanın farklı bölümlerindeki sıcaklık değişikliklerine izin veren yenilikçi iklim kontrol teknolojileridir.
VRF Sistem Çeşitleri
Hava Soğutmalı Heat Pump (Isı Pompası) Sistemleri
Hava soğutmalının anlamı, soğutma modunda, kullanılan soğutma gazının dış ünitede bulunan kompresör çıkışında hava ile soğutulduğu bilgisini vermektedir. Isıtma modunda ise kompresöre dönen akışkanın enerjisinin alınarak gaz fazına dönüşmesini sağlar. Bu sistemlerin dış üniteleri genelde çatıya yerleştirilir ve hava ile soğutmayı sağlayan kondenser fanları, klimanın üstüne yerleştirilerek sıcak havayı atmosfere atar.
Mahali şartlandırmayı (ısıtma ve/veya soğutma) sağlayan içi ünitenin tasarımı aşağıda gösterilmiştir. İç üniteye gönderilen sıcak veya soğuk akışkan, kullanılan ayarlanabilir debili fan yarımıyla havanın ısınmasını/soğumasını sağlar ve mahale üflenir. Kullanılan elektronik genleşme vanası, üflenen havanın sıcaklığının ayarlanmasını sağlar. Soğutma sisteminin tasarlanmasında, çalışacak ortam sıcaklıklarının bilinmesi, superheat ve subcooling sıcaklıklarının doğru tayin edilmesi büyük önem arz etmektedir.
Isı Geri Kazanımlı VRF Sistemleri
Bir mahalde soğutma yapılırken, aynı zamanda o mahalde istenmeyen ısı enerjisi dışarıya atılmaktadır. Bazı binalarda ise belirli mahallerde soğutma yaparken belirli mahallerde ısıtma ihtiyacı olabilmektedir. Örneğin, güney-kuzey uzanımlı binalarda özellikle geçiş mevsimlerinde güneş alan, güneye bakan özellikle cam kaplı cepheler, gün içerisinde fazla ısınırken, güneş almayan cephelerde halen ısı kaybı ve ısıtma ihtiyacı olabilmektedir. Ya da bir otel binasının tamamında ısıtma yapılırken, 1000 kişinin bir arada bulunduğu bir konferans salonunun o an için soğutulması gerekebilir. Bina ölçeği büyüdükçe bu tarz ihtiyaçlar artmaktadır. Öyleyse, neden zaten binamızın belirli bir mahallini soğuturken enerji harcayarak topladığımız enerjiyi dışarıya atalım? Bu enerjiyi, ihtiyaç duyan başka bir mahalde neden kullanmayalım?
İşte ısı geri kazanımlı VRF sistemleri bize bu imkanı sağlar. Normal VRF sistemlerinde sıvı ve buhar olarak iki bakır boru hattı mevcutken, ısı geri kazanımlı sistemlerde mahaller arasındaki ısının transferini sağlayan bir üçüncü bakır boru hattı daha bulunur. Bu nedenle üç borulu sistem olarak da ifade edilir. Ayrıca bir mahalde ısı yüklenmiş soğutucu akışkanın ısısının başka mahallere aktarılmasını sağlayan ısı geri kazanım kutuları mevcuttur. Isı geri kazanım kutuları solenoid valfler, elektronik akış kontrol üniteleri ve haberleşme üniteleri ile bu işlevi yerine getirirler.
Su Soğutmalı Sistem ve Hava Soğutmalı Sistem Arasındaki Fark
Yukarıdaki görselden anlaşılacağı üzere, su soğutmalı sistemde, kompresör çıkışındaki yüksek sıcaklıkta bulunan soğutma gazı farklı bir kondenser yapısı kullanılarak su ile soğutulur. Su soğutmanın avantajları aşağıdaki gibidir:
Kompakt Dizayn
Daha az soğutucu akışkan
Daha yüksek COP
İç ortamda dış üniteler
Daha sessiz
Isıtmada dış havadan bağımsız
Daha uzun borulama imkanı
Su Soğutmalı VRF Sistem Şeması
Dış ünitede kullanılan ekipmanlar ise aşağıda gösterilmiştir.
